HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ DURUMUNDA ÖNGÖRÜLEN DENETİM SÜRESİNİN HATALI BELİRLENMESİ KAZANILMIŞ HAK OLUŞTURMAZ
yuksekkaya October 16, 2022
6. Ceza Dairesi 2018/2151 E., 2020/2520 K.
Yerel Mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun nitelik, ceza türü, süresi ve suç tarihine göre dosya görüşüldü:
Dosya ve duruşma tutanakları içeriğine, uyulan bozmaya, toplanıp karar yerinde incelenerek tartışılan elverişli kanıtlara, gerekçeye ve Hakimler Kurulunun takdirine göre, suçun sanık tarafından işlendiğini kabul ve nitelendirmede usul ve yasaya aykırılık bulunmadığından diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.Ancak;
1-Mağdurun aşamalarda alınan beyanlarında sanığın kendisinden zorla aldığı parayı iade etmediğini, ancak banka ve nüfus cüzdanlarını iade ettiğini belirtmesi karşısında, gerçekleşen kısmî iade nedeniyle mağdurdan kısmî iade hükümlerinin uygulanmasına rızası bulunup bulunmadığı sorularak, sonucuna göre sanık TCK’nin 168/3-4. maddesinin uygulama olanağının karar yerinde tartışmasız bırakılması,
2-Hüküm sanık veya onun lehine temyiz edilmiş olsa bile, lehe ve aleyhe ayrımı yapılmaksızın her yönden temyiz incelemesi yapılır. Ancak bozmadan sonra kurulacak hükümle tayin edilecek ceza miktarı önceki hükümde saptanan ceza miktarını aşamaz. Bu kural 1412 sayılı CMUK'un 326/4. maddesinde düzenlenmiştir. Görüleceği üzere bu ilke hakkında kesinleşmiş hüküm bulunmayan sanık sıfatı henüz sona ermeyenlere tanınan sınırlı bir haktır. Kazanılmış hak sadece cezanın miktarına ilişkin bir yasa normudur.
Erteleme cezanın doğrudan doğruya sanığın kişiliğine uydurulmasını öngören bir kişiselleştirme müessesesidir ve 5237 sayılı TCK'nin 51. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan maddede, iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkum edilenlerin cezalarının ertelenebileceği, fiilin işlendiği sırada 18 yaşını doldurmamış veya 65 yaşını ikmal etmişler için bu sürenin üç yıl olduğu belirtilmiştir.
Maddenin 3. fıkrasında ise cezası ertelenen hükümlü hakkında 1 yıldan az, 3 yıldan fazla olmamak üzere bir denetim süresi belirleneceği ve bu sürenin alt sınırının hükmolunan ceza süresinden az olamayacağı öngörülmüştür. Anılan denetim süresi ertelemenin doğal sonucudur. TCK'nin 51. maddesinin 3. fıkrasındaki bu durumun ayrıca bir güvenlik tedbiri olduğu muhakkaktır. Bu hali ile 5271 sayılı Yasanın 307. (CMUK'un 326/4.) maddesininde belirtilen kazanılmış hakkın konusu olamayacağı açıktır.Hal böyle olunca;
Cezanın ertelenmesi ile atıfet kuralının ihlali kanuna aykırı ve bu hususunda karşı temyiz olmadığından bozma nedeni yapılamayacağı bir muhakkak ise de; hapis cezasının ertelenmesi halinde öngörülen denetim süresinin hatalı belirlenmesi kazanılmış hak oluşturmaz.
Somut olaya gelince;
Mahkemenin denetim süresinin, hapis cezası miktarı olan 1 yıl 8 aydan aşağı olamayacağı gözetilmeden, 1 yıl olarak belirlenmesi,
Bozmayı gerektirmiş, sanık ... savunmanının temyiz itirazları bu bakımdan yerinde görülmüş olduğundan, hükmün açıklanan nedenlerle isteme uygun olarak BOZULMASINA, 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi aracılığı ile 1412 sayılı CMUK'un 326/son maddesi uyarınca sanığın kazanılmış hakkının korunmasına, 06.07.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.